De glans van snot
Enige tijd geleden tijdens het Symposium ‘Verder na Verlies’ in Zeist, sprak Roek Lips en liet beelden en stemmen horen van Nieuwe leiders. Zoals Willem Beekman, bioloog. Beekman noemt de planten- en dierenwereld als voorbeeld voor hoe we als mens kunnen groeien. Hij zegt het zo mooi: ‘De natuur doet het prachtig voor, waarbij je […]
Rouwen is als de woestijn: leegte en volheid
Als je ooit in de woestijn bent geweest, zul je dit beamen. Het is er zó leeg dat het haast je adem beneemt: zand, gruis, rotsen en weidse vergezichten naar het oneindige, vullen je ooghoeken. Ik was er met mijn negenjarige dochter Sara: in de Sinaïwoestijn, samen met twee bedoeïenen en drie kamelen. Die dochter van […]
Lege agenda op moederdag
Ik vind troost in woorden. In die van mezelf en vooral in die van anderen. Ik lees weer als een malle en ben blij met het gevoel dat een boek me geeft: alsof een goede vriend halsreikend naar je uitkijkt aan het begin van de avond voor een goed gesprek. Met mijn boek nestel ik […]
De kerstbus stopte niet voor nabestaanden
Meestal kijk ik met kerst naar All you need is love, maar dit jaar begint het behoorlijk te schuren. Ik heb zelfs een belangrijke ‘rouwregel’ overtreden. Pas op tweede kerstdag aan het begin van de avond kijk ik het programma terug. God only knows waarom ik mezelf dit aandoe. De overledenen komen niet terugDe opbouw […]
Liefdevol loslaten van je kind
‘Mam, je moet me loslaten’, dat is wat dochter Sara zo vaak tegen me zei. Ik begreep nooit wat ze precies bedoelde, want als iemand haar zelfstandigheid gaf was ik het wel.Het loslaten van je kind heb ik al ervaren bij de geboorte, bij het doorknippen van de navelstreng. Letterlijk fysiek loskomen van je baby. […]
Jong en oud sterven
Ik heb niet kunnen bevroeden dat de laatste levensfases van mijn 17-jarige dochter en mijn bijna 91-jarige moeder zo dicht bij elkaar zouden komen. Niet in de wijze van sterven, Sara veel te jong door zelfdoding, mijn moeder op weg naar een natuurlijke dood. Nee, de overeenkomst zit in de wijze waarop het onder mijn […]
Afscheid nemen van de buurman
Onze dochter Sara ligt al meer dan vijf jaar op de begraafplaats Leijsenakkers in Oosterhout. Rechts van haar ligt Dolf, een oudere man die 25 jaar geleden is overleden. Op de steen een prachtige tekst van zijn dierbaren: ‘Unforgettable is what you are’. Op zijn verhoogde, marmeren steen mag ik rusten bij een grafbezoek. Ik […]
Geluk in het hier-en-nu, ondanks verlies
Ik kreeg onlangs voor een nieuwsbrief de vraag: ‘Wat is voor jou de essentie van het leven?’ Jeetje, dat vind ik best ingewikkeld en eerlijk gezegd voelt het een beetje arrogant als ik daar een antwoord op geef. Als je de essentie van het leven doorhebt, kun je wellicht ook zinvol leven of betekenis geven. […]
‘Alleen waar je te voet was, ben je werkelijk geweest’ – Goethe
Vandaag is weer een wandeldag voor mezelf. Ik ga alleen op pad met mijn rugzak, een stok, wat eten en koffie, en vervolg het Brabants Vennenpad dat ik enkele maanden geleden ben gestart. Sinds het overlijden van dochter Sara, nu bijna vijf jaar geleden, heb ik het alleen-wandelen ontdekt en dan met name langere […]
Rouw is ook loslaten van tradities
Ik woon in het zuiden van het land en de carnavalstijd is aangebroken. Eindelijk kan het voor de liefhebbers weer doorgaan nu de corona-maatregelen zijn losgelaten. Tijdens een korte wandeling door het stadspark verwelkomen de opengebloeide krokusjes mij op deze zonnige zaterdagochtend. Terwijl ik ze op hun fraaist probeer vast te leggen met mijn mobieltje, hoor […]