Liefdevol loslaten van je kind
‘Mam, je moet me loslaten’, dat is wat dochter Sara zo vaak tegen me zei. Ik begreep nooit wat ze precies bedoelde, want als iemand haar zelfstandigheid gaf was ik het wel.Het loslaten van je kind heb ik al ervaren bij de geboorte, bij het doorknippen van de navelstreng. Letterlijk fysiek loskomen van je baby. […]
Jong en oud sterven
Ik heb niet kunnen bevroeden dat de laatste levensfases van mijn 17-jarige dochter en mijn bijna 91-jarige moeder zo dicht bij elkaar zouden komen. Niet in de wijze van sterven, Sara veel te jong door zelfdoding, mijn moeder op weg naar een natuurlijke dood. Nee, de overeenkomst zit in de wijze waarop het onder mijn […]
Afscheid nemen van de buurman
Onze dochter Sara ligt al meer dan vijf jaar op de begraafplaats Leijsenakkers in Oosterhout. Rechts van haar ligt Dolf, een oudere man die 25 jaar geleden is overleden. Op de steen een prachtige tekst van zijn dierbaren: ‘Unforgettable is what you are’. Op zijn verhoogde, marmeren steen mag ik rusten bij een grafbezoek. Ik […]
Geluk in het hier-en-nu, ondanks verlies
Ik kreeg onlangs voor een nieuwsbrief de vraag: ‘Wat is voor jou de essentie van het leven?’ Jeetje, dat vind ik best ingewikkeld en eerlijk gezegd voelt het een beetje arrogant als ik daar een antwoord op geef. Als je de essentie van het leven doorhebt, kun je wellicht ook zinvol leven of betekenis geven. […]
‘Alleen waar je te voet was, ben je werkelijk geweest’ – Goethe
Vandaag is weer een wandeldag voor mezelf. Ik ga alleen op pad met mijn rugzak, een stok, wat eten en koffie, en vervolg het Brabants Vennenpad dat ik enkele maanden geleden ben gestart. Sinds het overlijden van dochter Sara, nu bijna vijf jaar geleden, heb ik het alleen-wandelen ontdekt en dan met name langere […]
Rouw is ook loslaten van tradities
Ik woon in het zuiden van het land en de carnavalstijd is aangebroken. Eindelijk kan het voor de liefhebbers weer doorgaan nu de corona-maatregelen zijn losgelaten. Tijdens een korte wandeling door het stadspark verwelkomen de opengebloeide krokusjes mij op deze zonnige zaterdagochtend. Terwijl ik ze op hun fraaist probeer vast te leggen met mijn mobieltje, hoor […]
Transformatie door rouw
Het is liefde op het eerste gezicht als ik met eigen ogen het kunstwerk zie. De kunstenaars hebben het gedoopt tot ‘Stapelingen’, maar voor mij is het vanaf de eerste ontmoeting een Elfenbankje. Van roestig ijzer gemaakt en aan elkaar gesmeed. Want de kunstenaars beoefenen het ambacht van de smid. Alles gaat eens doodIn onze […]
Wandelen geeft rouw meer ademruimte
Ik heb een aantal dagen gelopen op de Camino, onderweg naar Santiago de Compastela. In de prachtige natuur van het Noord-Spaanse Galicië. Ik was er zo aan toe om even mijn wereld weer overzichtelijk en behapbaar te maken, eigenlijk ben ik te druk bezig geweest. Wandelen volgt mijn ademNa het overlijden van mijn dochter […]
Mentale gezondheid en topsport
Vanuit mijn beroep als (bedrijfs)psycholoog kijk ik met haast kinderlijke nieuwsgierigheid naar de topsporters van de Olympische Spelen. Hoe gaan ze met teleurstelling en tegenslag om? Hoe houden ze het hoofd koel en wat helpt om tot goede prestaties te komen? Ik hou van sport beoefenen en ook het kijken naar grote sportevenementen brengt me […]
Zelfdoding: gezakt voor het leefexamen?
Overal waar ik kijk hangen de schooltassen aan de vlaggenstok, het rood-wit-blauw wappert vrolijk mee met de lichte bries. Eindelijk zijn de leerlingen beloond voor het harde werken. De ontberingen van de coronatijd en het eenzaam thuiszitten achter het scherm mogen ze nu achter zich laten. Deze periode waarin de resultaten van de eindexamens bekend zijn, […]
